De oesterzwammen van Novalishoeve
Hoe lokaal en duurzaam wil je het hebben?

Edwin van Straten (links op de foto) werkt zo’n twee jaar bij Novalishoeve. Hij stond aan de wieg aan de ontwikkeling van een nieuwe werkstroom: het kweken van oesterzwammen. Aanleiding was een vraag vanuit Teso en koffiebranderij Texelse Branding om hun koffiedik als afvalstroom te verwerken. En laat koffiedik nu een prima voedingsbodem te zijn voor deze heerlijke zwam!

Edwin: “Vorig jaar juli werden de eerste oesterzwammen geoogst, maar we waren natuurlijk daarvoor al een paar maanden bezig met het inrichten van de zeecontainers waarin ze worden gekweekt. Ik heb in die tijd ook nog een cursus bij ‘Rotterzwam’ gedaan om de fijne kneepjes onder de knie te krijgen.”

Hoe werkt dat kweken eigenlijk?
Edwin: “De zakken worden gevuld met koffiedik, zaagsel, sporen van de oesterzwam (het zogenaamde ‘broed’) en water. Ze hangen aan twee rekken in de container. (foto) Er zijn twee fasen, verdeeld over de twee containers. 
In de eerste container is het donker en warm. Daar hangen de zakken ongeveer vier weken. In deze fase ontwikkelt de schimmel zich in de koffie. Daarna gaan hangen we ze in de tweede container – de ‘fruitcontainer’ – waar een dag- en nachtritme is en waarin we de herfst nabootsen (vochtig en koeler dus). We snijden kruisen in de zakken waar de oesterzwammen uit kunnen groeien. Na ongeveer twee weken kun je al oogsten. Elke zak weegt zes kilo en levert ongeveer anderhalve kilo op. Best veel!”

Hoe bevalt het als werkstroom?
Edwin: “Geweldig. De cliënten weten precies hoe het werkt. Het verzamelen van koffiedik op het eiland, het vullen van de zakken en het oogsten en wegen is leuk om te doen. Daarbij: je bent niet afhankelijk van het weer en het gaat het hele jaar door!”

De cirkel rond
Joost Heerschop (coördinator): “Je kunt twee keer oogsten van één zak. Maar daarna heb je natuurlijk die zak als afval. Omdat daar ook niet-biologische koffie in zit, willen we dat niet mixen met onze mest. Gelukkig bracht een man die bij de Teso werkt uitkomst. Hij maakt van dit zak-afval briketten voor de open haard. Het was even de vraag of de hele straat niet naar koffie zou gaan ruiken, maar dat blijkt niet het geval. En zo is de cirkel mooi rond!

Wat doen jullie met de oesterzwammen?
Joost en Edwin: “We verkopen ze (ook in gedroogde vorm) in de winkel, de supermarkt in het dorp, koffiebranderij Texelse Branding en op de markt. We maken er ook kroketten en bitterballen van. Een prachtig vegan-alternatief. De gemeente is ook geïnteresseerd om bij hun feestelijke bijeenkomsten oesterzwam-kroketten/bitterballen van de Novalishoeve te serveren. En.. ze hebben plannen om ook koffiedik te gaan leveren.
En Teso – die de ambitie heeft de meest duurzame veerdienst van Europa te worden – heeft plannen om de oesterzwammen bij ons in te kopen voor oesterzwammensoep of een broodje ragoût, maar vanwege corona loopt dat wat vertraging op.
We kunnen ze tot nu toe dus prima kwijt.”

Nieuw product: grow-kits
Joost: “Sinds kort verkopen we ook ‘grow-kits’, kleine zakken van anderhalve kilo in een mooie verpakking. Dan kun je de zwammen dus zelf kweken.
Ze zijn te koop in onze winkel en bij onze afnemers als Texelse Branding, Paal 12 en Paal 9 waar we ook de koffiedik ophalen. Binnekort zullen ze ook op de boot worden verkocht.
Op elk pak komt te staan van welk bedrijf het koffiedik afkomstig is. Heel leuk natuurlijk als je als bedrijf kan laten zien dat jouw koffiedik in die zak gebruikt is als voedingsbodem!
We denken momenteel ook aan een oesterzwam-excursie waarin cliënten het verhaal vertellen, de containers laten zien en waarin je als toerist je eigen grow-kit kunt maken.

Wat je allemaal niet met oesterzwammen kunt doen!”

Op deze pagina meer info over de oesterzwammen van Novalishoeve.