De robuuste banken van Novalishoeve

“Je ziet in elk deel terug dat het een plak van een boom is.”

Een paar maanden geleden kwam er vanuit de vrijeschool in Bergen een verzoek bij de Novalishoeve binnen voor meubilair voor een grote, nieuwe tuin. De robuuste vormen van het buitenmeubilair dat door Novalishoeve voor Staatsbosbeheer wordt gemaakt – met knoesten en gaten waardoor elke bank uniek is – vonden zij zeer passend bij de filosofie van de school.
Naast deze banken, vroegen zij ook om allerlei ander meubilair, zoals bijzettafels en picknicktafels.
Voor werkplaatsleider Ramon een mooie uitdaging.

Ramon laat de werkplaats zien, een overkapping die vastzit aan de grote stal van de boerderij. Planken en half gefabriceerde banken staan dicht op elkaar. Er is weinig ruimte. Het assembleren van de banken gebeurt voornamelijk buiten de overkapping, op het erf.

Ramon: “We hebben hier geen ‘full-time’ houtwerkplaats. Het maken van de banken gebeurt tussen andere bedrijvigheden, zoals het stalwerk en het koeienmelken, door. We maken ze voor particulieren en de locatie wordt bepaald door Staatsbosbeheer.
Staatsbosbeheer kwam aanvankelijk zelf met dit idee omdat zij niet meer de middelen hadden om oude bankjes te vervangen. In de lente, zomer en herfst, als de dieren buiten lopen is er minder werk op stal en sloot dit idee mooi aan. Het is begonnen met een stuk of 10 banken per jaar en dat heeft zich geleidelijk aan uitgebreid.”

Herinneringsbanken
“De banken plaatsen we zelf op mooie locaties op het eiland. Het zijn herinneringsbanken. Er zit ook een plaatje op, met een naam van een overledene bijvoorbeeld. Maar ook van een getrouwd stel. Of een hond… Het kan van alles zijn.
Voor onze cliënten is het bouwen van de bank al een mooie activiteit, maar het plaatsen maakt het heel bijzonder, zeker als de familie van de overledene daarbij aanwezig is.
We gaan er vaak ‘jubel-jubel’ naartoe, maar na de plaatsing zitten we heel stilletjes in de auto op weg terug naar de boerderij en zijn we de indrukken aan het verwerken.

Onze banken hebben zich in de tijd ontwikkeld. Het plan was eerst: een onderstel en rechttoe-rechtaan planken voor zitting en rugleuning.
Maar toen ik een keer de schaaldelen kreeg aangeleverd met bast en gaten en scheuren, dacht ik: ga ik dat er nu afzagen? Het is eigenlijk heel mooi!
En zo zijn deze wat robuuste banken – die allemaal van elkaar verschillen – ons handelsmerk geworden. Ze zijn ook steeds gewaagder geworden. Eerst dacht ik nog: zouden mensen een scheur of gat in een bank wel mooi vinden… Maar de reacties waren juist erg positief! Je ziet in elk deel terug dat het een plak van een boom is.
We maken het natuurlijk niet te gek. Ze zijn mooi geschuurd en alle randen voelen fijn aan, je kan er goed op zitten. Daar gaat het natuurlijk om.”
(lees verder onder de foto)

Wat voor hout gebruiken jullie ?
“Het hout komt van de rondhoutveiling. Iemand kiest daar voor ons mooie stammen acaciahout uit en die zaagt hij in delen. Officieel heet het ‘valse acacia’, beter bekend als robinia, een inlandse hardhoutsoort.
Het is ook echt duurzaam. De banken die er al jaren staan, zien er nog prachtig uit, al scheelt het natuurlijk wel of ze onder een boom staan of niet.”

En nu dus die bestelling van de Vrijeschool Bergen…
“Ja, dat is inderdaad een fikse uitbreiding van de productie. Door Stichting Oase (een organisatie die zich o.a. inzet voor natuurrijke tuinen, groene schoolpleinen en promotie en advies op gebied van speelnatuur, red.) zijn ze op ons spoor gekomen.
Het gaat om verschillende soorten banken, een hele grote, een ‘duo-zit’, picknickbanken, etc.”

Gaan jullie het halen?
“Het blijft natuurlijk altijd zoeken naar wat haalbaar is met onze bewoners. We hadden een heel productief clubje, maar dat is nu wat uit elkaar gevallen, en dan ligt de productie weer eventjes stil. Fijn dus dat we een langere periode de tijd hebben. Dat hebben we ook echt wel nodig.”

Als er meer opdrachten komen, moeten we gaan professionaliseren. Nu maken we het allemaal onder een overkapping, maar dan zou je moeten denken aan een degelijker werkplaats, met meer en professioneler gereedschap, zodat je een ‘productielijn’ kunt vormen.
Maar… deze bestelling gaat lukken, hoor!”