Beelden uit de praktijk / Beelden van Kwaliteit 2021
Een onderzoeker gaat op pad en:
- Observeert hoe het er op een locatie aan toe gaat,
- stelt vragen aan de mensen die er wonen en werken,
- Doet aan bronnenonderzoek,
- Maakt een observatieverslag voor het team.
- Het team reflecteert hierover in het bijzijn van derden.
- Ieder leert hiervan en zet acties uit om verder te ontwikkelen.
…het Budp-proces is begonnen.
Beelden uit de praktijk is een toegepaste werkvorm, afgeleid van de methodiek Beelden van Kwaliteit (BvK). Sinds 2014 zet de Raphaëlstichting observatoren uit in het werkveld om zodoende te onderzoeken hoe de kwaliteit van zorg beleeft en geboden wordt.
De Raphaëlstichting heeft destijds voor de naam Beelden uit de praktijk gekozen omdat wij de methode hebben aangepast: wij bieden kortere trajecten aan dan de oorspronkelijke bedoeling was van BvK.
Community
In 2021 zijn we, binnen een community, nauw gaan samenwerken met de oprichters van BvK én met zes andere zorginstellingen in Nederland: IJselheem-Viattende-Het Baken-Esdégé-Reigersdaal- Sig-Odion. Dit heeft het doel om de methodiek verder te verbreden, uit te dragen en te borgen waarbij het als een ontwikkelinstrument binnen een lerende organisatie kan worden ingezet en daarnaast willen we de uitgangspunten verbinden met het veld (zorgkantoren, collega zorgaanbieders) en een rol spelen in de discussie over kwaliteit en kwaliteitsverantwoording.
Het flexibiliseren / aanpassen van de duur van een traject blijkt voor meerdere aangesloten zorginstellingen interessant en goed te verantwoorden, binnen de krapte waar we in de zorgsector mee te maken hebben. Ook de Raphaëlstichting kan sinds 2021 weer de naam ‘Beelden van Kwaliteit’ dragen, hoewel Beelden uit de praktijk helder verwoord wat de methodiek inhoudt: Beelden uit de dagelijkse praktijk optekenen. Dat wat vaak onbelicht bleef, staat nu vol in het licht: de dynamiek van de alledaagse zorgwerkelijkheid.
Deze BvK-Community is een lerend kwaliteitsnetwerk van zorgprofessionals rondom personen die zorg ontvangen vanuit zorginstellingen. In 2021 hebben we binnen de community, in een klein samenwerkingsverband tussen de Raphaëlstichting, Sig en Odion, nieuwe observatoren opgeleid en hen bij elkaar’s instelling laten observeren en laten deelnemen aan de Kwaliteit Reflectie Bijeenkomsten. De Raphaëlstichting heeft vier nieuwe observatoren aangenomen en we zijn erg trots op de feedback die zij door de collega instellingen mochten ontvangen op hun houding als observator en op het observatieverslag. In 2022 richten de procesbegeleiders en de bestuurders van de zeven instellingen in de community een eigen stichting op waarin we verder gaan met de ontwikkeling en de voortgang van BvK.
In 2021 kwamen we traag op gang en bleven er vier aangevraagde trajecten liggen doordat we – in periodes- beperkt werden door de geldende corona-maatregelen. In totaal hebben er acht observaties plaatsgevonden. De reflectiegesprekken over deze observaties vonden allen digitaal plaats.
De focus van BvK is gericht op het onderzoeken, reflecteren en leren om daarmee acties te stimuleren die van waardevolle betekenis zijn voor de persoon die zorg ontvangt en bijdragen aan de kwaliteit van het werk van zorgprofessionals. Door het gesprek hierover via de digitale weg te organiseren, werden we enigszins beperkt in het ‘elkaar in de ogen kijken’, wat een goede reflectie stimuleert en wat de relatie ten goede komt. Toch hebben we gemerkt dat als een ieder in een eigen digitale kamer zit, het geobserveerde team zich gestimuleerd voelt om een eigen ontwikkelagenda te maken waarmee zij de kwaliteit van hun dienstverlening op een nog hoger peil weten te brengen. Vaak sluit dit goed aan bij de ontwikkeling die zij zelf doormaken.
Deelname aan de Kwaliteit Reflectie Bijeenkomsten (KRB)
De beelden en ervaringen uit de praktijk van alle dag leiden tot een reflectieve uitwisselingscultuur tussen zorgverleners, verwanten, stafleden en leidinggevenden. In 2021 nam ook een lid van de Raad van Bestuur en leden van het zorgkantoor deel aan deze bijeenkomsten. In het voorjaar van 2022 gaat ook een lid van Raad van Toezicht deelnemen aan een KRB. Binnen de werkgroep hebben observatoren taken verdeeld. Zo is de rol van notulist en voorzitter ingevuld, als ook de rol van opleider van de opleiding tot observator (medewerker) en die van bewoners-observator.
Bewoners-observator
Door gebruik te maken van bewoners als observatoren komt het niet-weten centraal te staan en deze gevoelsmatige antennes zijn vooral bij onze bewoners heel groot. Bewoners kijken vanuit hun eigen perspectief. Dit komt de kwaliteit van de observatie ten goede. Deze kwaliteiten van de bewoners sluiten daarmee goed aan bij deze taak tot observator. Observaties vanuit bewonersperspectief zijn van betekenis zowel voor degene die observeren als voor degene die geobserveerd worden. De bewoner wordt als observator serieus genomen in wederkerigheid en gelijkwaardigheid. Tevens kan het leren van observeren en deel nemen aan de reflectiegesprekken een uitdaging zijn in de ontwikkeling. Dit sociaal ondernemen is gericht op sociaal participeren. Het kan emanciperend en bewustzijn vergrotend werken en wij zijn er trots op om dit binnen de Raphaëlstichting uit te mogen zetten.
Acquisitie en bekendheid
In 2021 zijn wij opnieuw in gesprek gegaan met de instellingen die minder aangesloten waren bij Budp. Rudolf Steiner Zorg, Midgard en Queeste hebben zich hierdoor nu ook aangemeld voor trajecten. Ook wordt de methode onder de aandacht gebracht bij de Noorderhoeve. Mochten zij ook aansluiten in 2022 dan vinden er binnen alle instellingen van de Raphaëlstichting observatietrajecten plaats en ontstaat er ruimte voor het wederzijds leren in onderlinge verbinding, op alle niveaus en Raphaëlstichting-breed.
De opbrengsten
De opbrengsten van de trajecten worden zichtbaar tijdens de Kwaliteit Reflectie Bijeenkomsten en komen ter sprake tijdens het evaluatiemoment dat zes maanden nadat het ontwikkelplan is ingevuld wordt gehouden. De teams gaan in de tussentijdse zes maanden werken aan hun ontwikkeldoelen en bespreken de uitkomsten tijdens het evaluatiemoment met de procesbegeleider Budp. Er wordt in de evaluatie besproken wat het traject heeft opgebracht voor de bewoners en voor het team. Hierbij een korte samenvatting wat teamleden teruggeven over de opbrengst van een traject: Complimenten horen van de externe teamleden doet goed / Tijd nemen om met elkaar verdieping te krijgen op het zorgaanbod / Bewustwording van handelen is vergroot / Inzicht verkrijgen in werken vanuit het systeem versus de individuele bewonersvraag / Zelf meer gaan observeren van een situatie / Reflecteren op het eigen handelen / Potentie van de bewoner onderzoeken / Vanuit de waarneming reflecteren.
De start van de Kwaliteit Reflectie Bijeenkomsten begint met het bespreken van wat in het observatieverslag eruit springt in het dagelijks handelen en wat hierdoor een pluim verdient. Een pluim wordt aangemerkt wanneer iemand iets laat zien dat bovenop het handelen gaat, wat een medewerker als professional behoort te doen. Wat zijn de pluimen, de sterke kanten in de begeleiding? Wat draagt de Raphaëlstichting in het hart:
Voortgang
Ook wordt er besproken hoe er aan de aandachtspunten en doelen is gewerkt, wat er goed ging en wat moeilijk is ervaren. Er wordt onderzocht wat de reden hiervan kan zijn. In 2021 werd zichtbaar dat teams waarbij de actiepunten niet de juiste voortgang kregen dit te maken had met het organiserend vermogen van het team: “Hoe wordt het proces van werken georganiseerd en hoe zorgt het team hierbij voor interne en externe communicatie.” Verder kwam tot uiting dat niet elk team gericht is op resultaat gericht werken. Er zijn in het team dan onvoldoende duidelijke afspraken gemaakt, prioriteiten bepaald en wordt de voortgang niet getoetst en gerapporteerd.
Analyse van de Kwaliteit Reflectie Bijeenkomsten 2021
De focus van Beelden uit de praktijk is gericht op het onderzoeken, reflecteren en leren om daarmee acties te stimuleren die van waardevolle betekenis zijn voor de persoon die zorg ontvangt en bijdragen aan de kwaliteit van het werk van zorgprofessionals. De reflectie en met name het actieplan dat het team hierna schrijft levert een mooi inkijkje op waar een team, met hun geboden zorg, staat. Elke geobserveerd team laat een andere leerlijn zien aan aandacht/actiepunten. Veel hiervan is terug te zien in deze bloeiende levensboom. Welke vruchten zijn aan het groeien? Ook komen er tijdens de bijeenkomsten onderwerpen ter sprake die Raphaëlstichting-breed aandacht vragen. Welke zaadjes ‘mogen nog wortelen’?
Dit staat er in de planning voor 2022:
- Vergroten van kennis en kunde binnen het team van Budp
- Het goed borgen van de opbrengsten van de trajecten.
- Afscheid nemen van de oprichters van BvK: zelfstandig in een stichting vanuit de community doorgaan.
- De opleiding van bewoners-observatoren gaan uitdragen.
- Nieuwe verwanten werven vanuit Rozemarijn, RSZ en Midgard.
- De uitwisseling van observatoren en KRB-teamleden binnen de community vormgeven.
…het Budp-proces staat niet stil.
Terug naar vorige pagina